متاسفانه اختلال پرخوری یکی از مشکلاتی است که این روزها تعداد زیادی از مردم در سراسر دنیا با آن دست و پنجه نرم می‌‌کنند. تشخیص اختلال پرخوری می‌تواند سخت و چالش برانگیز باشد. از این رو تصمیم گرفتیم در این مقاله، علائم این اختلال را بررسی کنیم. اما پیش از آن باید بدانید اختلال پرخوری چیست.

تعریف ساده از اختلال پرخوری

اختلال پرخوری یکی از انواع اختلالات روانی است که طی آن فرد کنترلی در میزان غذایی که می‌خورد ندارد. افرادی که دچار این اختلال هستند در شرایط مختلف و در پاسخ به انواع احساسات شادی، غم و اضطراب به غذای خوردن روی می‌آورند. این افراد حتی زمانی که گرسنه نیستند با غذا خوردن وقت خود را پر می‌کنند. کسی که مبتلا به اختلال پرخوری است، ممکن است بارها با گرفتن انواع رژیم غذایی لاغری یعی در لاغری و ترک عادت پرخوری بیاورد که معمولا با شکست مواجه می‌شود.

شناخت علائم اختلال پرخوری

معمولا شناخت اختلالاتی مانند بی اشتهایی خیلی ساده‌تر از اختلال پرخوری است. افرادی که دچار اختلال بی اشتهایی هستند، معمولا به شدت لاغر و بی میل به غذا هستند، درحالی که همه افراد ممکن است گاهی پرخوری کنند. زمانی که برای تعطیلات به یک جای خوش آب و هوا رفته‌اید یا وقتی که پای سبزی پلو با ماهی شب عید وسط باشد، پرخوری نکردن کار سختی است. در ادامه به چند نشانه ابتلا به اختلال پرخوری اشاره کرده‌ایم.

• نسبت به رفتار و عادات غذایی خود احساس شرمندگی می‌کنید. یا از دست خود عصبانی هستید.
• در مقابل غذا کنترل خود را از دست می‌دهید.
• دور از چشم دیگران غذا می‌خورید یا از اینکه دیگران متوجه شوند چقدر غذا می‌خورید هراس دارید.
• نوسانات وزن زیادی را تجربه می‌کنید.
• هربار که به سراغ رژیم غذایی لاغری می‌روید با شکست مواجه می‌شوید.
• در مواجه با احساسات خد به غذا خوردن روی‌آورید.
• بعد از احساس سیری همچنان به غذا خوردن ادامه می‌دهید.
• از بدن و شرایط بدنی خود ناراضی هستید.

پیامدهای ابتلا به اختلال پرخوری

اختلال پرخوری بطور معمول باعث بروز چاقی و افزایش وزن زیاد در افراد می‌شود. چاقی و افزایش توده چربی حاصل از خوردن بی‌رویه غذا، که معمولا فست فودها و غذاهای چرب هستند، تاثیرات منفی زیادی در سلامت بدن دارد. دیابت نوع 2، فشار خون بالا، کلسترول بالا و کبد چرب مشکلاتی هستند که بطور معمول افرادی که داری اضافه وزن هستند با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.

چه افرادی به اختلال پرخوری مبتلا می‌شوند؟

هر کسی ممکن است در زندگی خود به این اختلال ناخوش آیند مبتلا شود. پزشکان معتقدند یک ذلیلی قطعی یا زمینه ای برای بروز این اختلال وجود ندارد. می‌توان گفت بروز ابتلا به اختلال پرخوری نتیجه ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی است. در ادامه به بیان چند عامل که احتمال ابتلا به این اختلال را بالا می‌برند، پرداخته‌ایم.

زمینه خانوادگی

اگر در خانواده خود کسی را دارید که الگوهای غذایی نامنظم و اشتباهی را دنبال می‌کند، احتمال اینکه شما یا فرد دیگری نیز وارد این مسیر اشتباه شوید، افزایش می‌یابد.

برخی بیماری‌های روانی

برخی مشکلات مربوط به سلامت روان مانند اختلال دو قطبی، اختلال سو مصرف مواد و افسردگی ممکن است احتمال ابتلا به اختلال پرخوری را افزایش دهند.

کمبود مواد مغذی

گاهی کمبود مواد مغذی در بدن می‌تواند موجب هوس شدید و میل به پرخوری شود.

روش‌های مقابله با پرخوری

1. مصرف به اندازه پروتئین، بخش مهم رژیم غذایی اصولی است.

مهم‌ترین ویژگی پروتئین، خاصیت سیرکنندگی آن است. پروتیئن ماده‌ای است که به آرامی در بدن هضم می‌شود. همین موضوع باعث می‌شود تا احساس سیری ماندگارتری به شما دهد. برخی متخصصان معتقدند که این ویژگی پروتئین می‌تواند به کاهش میل به پرخوری کمک شایانی کند.

احتمالا می‌دانید که پروتئین‌ا از واحدهیا کوچک‌تری به نام اسید آمنه تشکیل می‌شوند. بدن انسان از این واحدهای کوچک برای ساخت بافت‌های عضلانی، انتقال‌دهنده‌های عصبی، هورمون‌ها و آنزیم‌ها استفاده می‌کند. همین امر باعث شده تا دریافت میزان مناسب پروتئین برای بدن از اهمیت زیادی برخوردار باشد. از سوی دیگر دریافت به اندازه اسید آمنه‌ها به بدن کمک می‌کند تا بلوک‌ها ساختمانی کافی برای تولید هورمون‌های لپتین و گرلین را تولید کند. این دو هورمون با اطلاع رسانی از میزان گرسنگی و سیری به مغز، به تنظیم اشتهای ما کمک می‌کنند. دریافت مقدار مناسب از اسیدآمنه‌های ضروری برای حفظ توده عضلانی، سلامت متابولیک و بهود طول عمر ضروری است.

چگونه متوجه شویم که به اندازه مناسب پروتئین دریافت کرده‌ایم ؟

پروتئین‌های حیوانی با کیفیت بخورید: پروتئین‌های حیوانی نسبت مناسبی از اسیدآمینه‌های ضروری را در اختیار بدن قرار می‌دهند. به محصولاتی مانند سفیده تخم مرغ، شیر بدون چربی، پنیر کم چرب، سینه مرغ، سینه بوقلمون و ماهی دسترسی داشته باشید.

پروتئین‌های گیاهی را در رژیم روزانه خود بگنجانید: متاسفانه پروتئین‌های گیاهی برخلاف پروتئین‌های حیوانی، حاوی تمام آمینواسیدهای ضروری بدن نیستند و حداقل، یکی از اسیدآمنه‌های خود را از دست داده‌اند. درنتیجه، اگر برای جذب پروتیئن مورد نیاز بدن خود از منبع‌های گیاهیی استفاده می‌کنید، باید انواع پروتئین‌های گیاهی را در طی روز به بدن خود برسایند تا با بدن شما با کبود پروتئین مواجه نشود.

مصرف مکمل‌های با کیفیت: برخی پزشکان پیشنهاد می‌کنند که یک مکمل با کیفیت و مناسب با شرایط بدنی را در رژیم غذایی خود جای دهید. این یک راه حل ساده برای کسب آمینو اسیدهای ضرور بدن است.

2. حذف غلات تصفیه شده و قندهای مصنوعی

ویژگی مشترک غلات تصفیه شده و قندهای مصنوعی، تجزیه سریع آن‌ها به گلوکز است. همین ویژگی موجب افزایش سریع قند خون در بدن شده که پیرو آن ما با افزایش ناگهانی و سقوط ناگهانی سطح انرژی در بدن مواجه خواهیم شد. نوسانات سطح قند خون علاوه بر انرژی می‌تواند تاثیر مشابهی در اشتها نیز داشته باشد.
جدا از موارد گفته شده، باید این نکته را گوش زد کنیم که غلات تصفیه شده، قند و شکر می‌توانند موجب اعتیاد به پرخوری شوند. در نتیجه حذف آن‌ها یا به حداقل رساندن مصرف این نوع خوراکی‌ها تاثیر زیادی در جلوگیر از ابتلا به اختلال پرخوری یا درمان آن دارد.

درمان پرخوری

برای درمان پرخوری خود بهتر است خوارکی‌هایی همچون نان سفید، ماکارونی سفید، برنج، شکلات، بستنی و … را که از انواع غلات تصفیه شده و حاوی قند هستند را حذف و به جای آن‌ها غلات کامل را جایگزین کنید. غلات کامل به صورت صنعتی فرآوری نشده و لایه بیرونی آن دست نخورده باقی مانده است. همین موضوع باعث شده تا مواد مغذی  غلات کامل دست نخورده باقی بماند.

3. وعده‌های غذایی اصولی میل کنید.

یک وعده غذایی مناسب و اصولی شامل پروتئین، چربی خوب، کربوهیدرات‌های پیچیده است. چنین وعده غذایی برای طولانی مدت شما را سیر نگه می‌دارد. البته تناسب هر یک از مواد مغذی بالا در یک وعده غذایی بستگی به شرایط بدنی شما و نوع رژیم غذای شما دارد.  
از سوی دیگر، مهم است که رژیم غذایی متنوعی داشته باشید. دریافت طیف وسیعی از میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، لوبیا، آجیل، دانه‌ها، گوشت بدون چربی و لبنیات می‌تواند به کاهش خطر کمبود مواد مغذی کمک کند، دریافت کامل مواد مغذی باعث می‌شود تا نسبت به خوردن هل هوله هوس کمتری داشته باشید.

اگر با استفاده از استراتژی‌های ارائه شده موفق به کنترل اختلال پرخوری نشدید، به یک متخصص مراقبت‌های بهداشت روانی مراجعه کنید. متخصصان روانپزشکی و رفتارشناسی می‌توانند علائم شما را ارزیابی کنند و برنامه درمانی متناسب با نیاز شما را ارائه دهند.

اگر نگرانی یا علائم هشدار دهنده اختلال پرخوری دارید، حتما شرایط خود را با مشاور یا تراپیست خود درمیان بگذارید. تا علائم شما را بررسی و راهکارهای مورد نیاز را ارائه دهد.

4. ورزش را فراموش نکنید.

انجام ورزش منظم و اصولی می‌تواند روی تنظیم اشتها شما اثرگذار باشد. همچنین انجام حداقل 30 دقیقه فعالیت بدنی در روز می‌تواند به مدیریت استرس شما کمک کند. بدون شک برای درمان اختلال پرخوری علاوه بر رژیم غذایی متعادل به یک برنامه ورزشی منظم نیز احتیاج دارید تا در مسیر سلامتی قدم بردارید.
 
همان طور که پیش تر اشاره کردیم، پرخوری اغلب با افزایش وزن و پیرو آن بروز بیماری‌های دیابت نوع 2، کلسترول و فشار خون بالا همراه است. درمان اختلال پرخوری منجربه کاهش وزن شده و درکنار مصرف دارو به درمان بیماری‌ها کمک می‌کند. درنتیجه نشانه‌های ابتلا به این اختلال را جدی بگیررید و درمان آن را پشت گوش نیندازید.